Thay khớp cho người lớn tuổi: Gần trăm tuổi vẫn thành công
Ngày 12.1, chung kết giải đấu The Moneyverse (Vũ trụ Đồng tiền) lên sóng VTV3 với Top 6 sinh viên xuất sắc nhất gồm Huỳnh Thị Quỳnh Nga (Học viện Hàng không Việt Nam), Lê Văn Minh (Trường đại học FPT Đà Nẵng), Đoàn Quốc Duy (Trường đại học VinUni), Đinh Tuấn Dương (Học viện Tài Chính), Trương Xuân Lộc (Trường Kinh tế, Trường đại học Vinh) và Chan Yee Lun (Trường đại học Quốc tế Miền Đông).Bước vào những vòng đấu được đánh giá "căng thẳng bậc nhất" của Vũ trụ Đồng tiền 2024, Top 6 phải tìm cách giải mật mã, đồng thời đàm phán, trao đổi, mua bán các vật phẩm, trổ tài phản biện để chọn ra Top 2 chung cuộc. Chia sẻ về trận đấu cuối cùng của Lê Văn Minh và Đoàn Quốc Duy, nhà báo - BTV Ngọc Trinh nói: "Đây là cuộc chơi, không phải cuộc thi. Bên cạnh sự bản lĩnh, các bạn cũng cần có may mắn. Nhưng ở vòng này, các bạn cần thêm kỹ năng phản biện, đưa ra quan điểm, lý giải bằng các số liệu cụ thể để thuyết phục chúng tôi".Đặc biệt, chương trình bất ngờ chào đón sự góp mặt của phi công Phạm Tuân - người Việt Nam đầu tiên bay vào vũ trụ. Ông cho hay: "Tôi rất vinh dự khi có mặt trong đêm chung kết hôm nay, rất tự hào và cũng rất hồi hộp. Tất cả các thí sinh đã chiến thắng chính mình và cần được tuyên dương vì tinh thần học tập, trí tuệ vì dù còn đang đi học nhưng các bạn đã hiểu rõ những kiến thức khó về kinh tế, đầu tư, tài chính. Với tôi, Vũ trụ Đồng tiền không chỉ chọn ra những người tiêu biểu mà còn góp phần lan tỏa đến thế hệ trẻ tinh thần học tập, nghiên cứu để nâng cao trí tuệ, trở thành những người bản lĩnh trong xã hội ngày nay. Những tài năng trẻ này sẽ không chỉ trở thành những người thành công mà còn góp phần xây dựng đất nước phồn vinh. Cách đây 45 năm tôi cũng trải qua nhiều cuộc thi tuyển chọn gắt gao, tôi hiểu sự hồi hộp của các bạn. Tôi mong các bạn hãy luôn bình tĩnh, sáng suốt và các bạn sẽ là những người chiến thắng".Sau khi bàn bạc, đánh giá quá trình từ vòng thi và cả quá trình thể hiện của 2 thí sinh tại giải đấu năm nay, ban giám khảo đã đưa ra quyết định cuối cùng: Đoàn Quốc Duy (Trường đại học VinUni) chính thức trở thành "Ngôi sao Vũ trụ Đồng tiền của năm 2024", sở hữu giải thưởng tiền mặt 1 tỉ đồng, 1 học bổng và chiếc xe hơi VinFast VF3.Chia sẻ cảm xúc sau khi vượt qua hơn 25.000 sinh viên đến từ gần 30 trường đại học trên khắp cả nước, Đoàn Quốc Duy cho biết: "Mình tin bản thân đã có một hành trình đầy dấu ấn của mùa giải năm nay. Từ quá trình tiếp cận kiến thức, học tập, trải nghiệm cùng những bạn khác, ban giám khảo, các chuyên gia đều để lại những khoảnh khắc đáng nhớ".Bán đấu giá sách cổ cách đây 1.700 năm
Tỉ mẩn tạo hình con voi bên căn nhà dài truyền thống, nghệ nhân H'Huyên BHôk (49 tuổi) dừng tay mời chúng tôi vào nhà để tìm hiểu về nghề gốm cổ Yang Tao. Dưới chân nhà dài, những tạo hình như: con voi, con lợn, lọ hoa… đang được bà phơi dưới ánh nắng của ngày đông. "Trong làng tôi chỉ còn vài nghệ nhân làm gốm Yang Tao, họ cũng đã già hết rồi, nếu tính nghệ nhân làm được gốm Yang Tao thì tôi là người trẻ nhất", bà H'Huyên BHôk nói.Bà H'Huyên BHôk cho hay, qua lời kể của bà cố, ngày xưa trong buôn người dân sinh sống không có các vật dụng sinh hoạt như chén, bát…, chỉ dùng lá chuối để đựng cơm. Từ đó, người xưa đã suy nghĩ và sáng tạo, tìm kiếm nguồn đất để nặn ra cái chén đầu tiên, đem đi nung thành công, rồi tiếp tục làm các vật dụng lớn hơn như sành đựng nước, chóe đựng gạo. Thời điểm đó, người dân trong buôn học hỏi lẫn nhau và tự tạo ra các vật dụng riêng để sử dụng trong gia đình."Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính với bề trên, người sáng kiến đã đặt ra rất nhiều quy tắc khi làm gốm Yang Tao, người vi phạm quy tắc sẽ bị bề trên khiển trách", bà H'Huyên BHôk kể và tiếp lời: "Ngày trước, chỉ có phụ nữ làm gốm, đàn ông trong buôn không được làm vì chế độ mẫu hệ. Độ tuổi mà con gái được làm gốm phải từ 17,18 tuổi, chưa có chồng. Trước khi đi lấy đất, con gái không được tiếp xúc với con trai, không trùng ngày 'đèn đỏ', nếu vi phạm sẽ bị run tay chân, không tìm thấy đường về nhà".Nghệ nhân H'Lưm Uông (63 tuổi), nhà ở bên cạnh và là người chỉ dạy cho bà H'Huyên BHôk làm gốm, vừa nằm viện về, tay chân vẫn còn yếu do bị tai biến (hồi tháng 6.2024), nhưng nỗi nhớ nghề vẫn hằn sâu trong đôi mắt của bà. "Bị thế này, mẹ (tôi) cũng nhớ nghề lắm, tay chân cứ khó chịu. Hằng ngày, chỉ có thể ngồi trong nhà dài nhìn H'Huyên BHôk làm gốm, mong mau khỏi bệnh để lại tiếp tục làm gốm như ngày xưa. Từ những năm 1990, chén bát hiện đại từ nơi khác về nên buôn này chỉ còn vài người làm gốm…", bà H'Lưm Uông chia sẻ.Giọng trầm buồn, nghệ nhân H'Huyên BHôk và H'Lưm Uông kể lại khoảng hơn chục năm trước, trong một lần đi bán gốm Yang Tao ở H.Cư Mgar (Đắk Lắk), chiếc xe chở mọi người không may bị lật ở giữa đèo, bà H'Huyên BHôk bị chấn thương ở vùng đầu, rất may không ảnh hưởng đến tính mạng. Nhưng cũng từ đây, người dân trong buôn không còn đi bán gốm ở xa nữa (vì sợ gặp tai nạn) mà chỉ làm các vật dụng phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Rồi theo xu hướng phát triển, gốm thủ công không cạnh tranh được với gốm công nghiệp, nên người làm gốm trong buôn ít dần, chỉ còn 5 – 6 người giữ nghề đến ngày nay.Năm 2008, bà Lương Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk) đã đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk) để động viên, hỗ trợ cho bà con giữ lấy nghề gốm cổ lâu đời trong vùng. Các nghệ nhân và người làm gốm cổ ở Yang Tao luôn ghi nhớ rằng, nếu không có TS Lương Thanh Sơn thì nghề gốm đã mất đi.Bà Sơn cho hay những năm trước 2008, bà đã nghiên cứu và đề xuất các dự án phục hồi các làng nghề truyền thống của người Ê Đê, người M'nông tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Trong đó, bà xin được nguồn vốn cho dự án phục dựng nghề làm gốm của người M'nông tại buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk). Thời điểm này, tại buôn có mở một lớp dạy nghề làm gốm cổ khoảng 15 – 20 người, trong đó có 3 nghệ nhân được mệnh danh là "bàn tay vàng" của địa phương."Qua thời gian làm văn hóa, gắn bó với người dân tại các buôn làng, điều mà tôi đau đáu đến bây giờ là làm sao tạo được nguồn thu, đầu ra cho các sản phẩm gốm Yang Tao của bà con. H.Lắk là vùng du lịch nổi tiếng của tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là khu du lịch hồ Lắk, đây là cơ sở để phát triển các sản phẩm gốm cổ Yang Tao gửi đến tay du khách thập phương", bà Sơn nói.Bà Sơn cho biết thêm, theo thông tin từ một người nghiên cứu (Bỉ) do bà hướng dẫn, sản phẩm gốm cổ Yang Tao đã hiện diện tại Bảo tàng Anh. Trong lần trở lại Dơng Bắk cách đây không lâu, các nghệ nhân (nay già yếu nhưng bàn tay của họ chưa bao giờ biết mỏi) cũng khoe với bà, gốm Yang Tao đã được du khách từ các công ty du lịch lữ hành đến tham quan và tìm mua. Từ đó, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con duy trì với nghề.Trao đổi với Thanh Niên, Sở VH-TT-DL Đắk Lắk cho biết, Bộ VH-TT-DL vừa có Quyết định về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M'nông ở xã Yang Tao (H.Lắk, Đắk Lắk). Đây sẽ là cơ sở quan trọng để gốm cổ Yang Tao được hồi sinh.
Cách Jennifer Lopez 'lôi kéo' khán giả đến với 'This Is Me… Now'
Đáng chú ý, phanh trước trên mẫu xe này vẫn dùng phanh đĩa đơn thiết kế mới nhưng không có hệ thống chống bó cứng phanh ABS, phanh sau dùng loại tang trống truyền thống.
Hàn Quốc gắn kết xa để đối phó gần
Sáng 3.3, Trần Thanh Lực đã khiến cho người hâm mộ billiards carom 3 băng Việt Nam nức lòng, khi giành chiến thắng kịch tính với điểm số sít sao 50-47 ở trận chung kết chặng World Cup Bogota 2025 diễn ra ở Colombia. Đáng nói, đối thủ của Thanh Lực trong trận đấu cuối cùng là Tasdemir Tayfun rất mạnh, thuộc tốp đầu thế giới lâu nay. Trong nhiều năm thi đấu, cơ thủ người Thổ Nhĩ Kỳ đã thâu tóm hết những danh hiệu cao quý nhất thuộc hệ thống thi đấu của Liên đoàn Billiards carom thế giới (UMB). Tasdemir Tayfun từng vô địch giải đồng đội thế giới, 3 lần lên ngôi ở các chặng đấu World Cup và vô địch thế giới cá nhân (World Championship).Để có lần đầu tiên trong sự nghiệp góp mặt ở trận chung kết World Cup, Trần Thanh Lực trước đó đã vượt qua hành trình vòng loại đáng nhớ. Tại vòng đấu chính (vòng 32) của World Cup Bogota 2025, cơ thủ Việt Nam nằm ở bảng đấu nặng với sự xuất hiện của những tay cơ đáng gờm như Marco Zanetti (Ý), Berkay Karakurt (Thổ Nhĩ Kỳ) và Kang Ja-in (Hàn Quốc). Trong đó, Marco Zanetti là gương mặt dày dặn kinh nghiệm, đã vô địch ở chặng World Cup gần nhất diễn ra tại Sharm el Sheikh (Ai Cập) vào tháng 12.2024.Thanh Lực đã có màn trình diễn với phong độ cao và đi tiếp vào vòng 16 với thành tích bất bại (2 thắng, 1 hòa), trong đó có trận đánh bại Zanetti. Và khi vào những trận đấu knock-out, cơ thủ sinh năm 1990 còn thi đấu ấn tượng hơn, khi liên tiếp giành chiến thắng trước những “lão làng” của billiards carom 3 băng thế giới. Thanh Lực đánh bại Eddy Merckx (người Bỉ, từng 13 lần vô địch World Cup), đặc biệt là đã khuất phục được đương kim số 1 thế giới Dick Jaspers (người Hà Lan, từng 31 lần vô địch World Cup). Trước cơ thủ dày dặn kinh nghiệm, Thanh Lực đã thi đấu đầy bản lĩnh và tạo ra màn ngược dòng ngoạn mục ở trận bán kết.Trần Thanh Lực sinh năm 1990, quê Bình Dương. Anh bắt đầu tiếp cận và theo đuổi billiards carom 3 băng từ năm 2011. Đến năm 2019, cơ thủ 35 tuổi mới gia nhập tuyển billiards TP.HCM, bắt đầu thi đấu chuyên nghiệp. Năm 2023, anh từng đoạt huy chương bạc châu Á.Thanh Lực được đánh giá là cơ thủ thuộc tốp đầu trong làng billiards carom 3 băng Việt Nam trong nhiều năm trở lại đây. Anh từng vô địch nhiều giải quốc nội, trong đó có nhiều lần đánh bại được cơ thủ số 1 Việt Nam Trần Quyết Chiến. Nhưng trước năm 2024, Thanh Lực lại chưa có dấu ấn nào đáng kể tại những sân chơi đẳng cấp thế giới thuộc UMB, khi thành tích tốt nhất của anh tại các chặng World Cup chỉ là vào đến tứ kết.Tuy nhiên, giải vô địch thế giới cá nhân (World Championship) 2024 tổ chức ở Bình Thuận vào tháng 9.2024 được xem bước ngoặt đưa sự nghiệp của Trần Thanh Lực sang trang mới. Cơ thủ người Bình Dương đã tạo nên hàng loạt bất ngờ để vào đến trận chung kết, nhưng thua “thần đồng” Hàn Quốc Cho Myung-woo và đành nhận danh hiệu á quân thế giới.Vào lúc đó, Thanh Lực từng trao đổi với Thanh Niên và cho biết mục tiêu của anh là vào đến bán kết World Cup. Và đến thời điểm này, cơ thủ 35 tuổi đã thỏa mong ước, thậm chí còn làm được nhiều hơn thế. Tại Bogota - Colombia năm 2025, Thanh Lực có lần đầu vào bán kết, lần đầu vào chung kết và cũng có lần đầu đoạt chức vô địch một chặng đấu World Cup.“Danh sách vàng” gồm những nhà vô địch billiards carom 3 băng của Việt Nam giờ đã điền thêm tên của Trần Thanh Lực. Sau Trần Quyết Chiến (4 lần vô địch World Cup: 2018, 2023, 2 lần vào năm 2024) và Trần Đức Minh (World Cup TP.HCM 2024), Thanh Lực là cơ thủ thứ 3 của Việt Nam nắm giữ chức vô địch World Cup. Trong khi đó, Bao Phương Vinh từng đăng quang giải vô địch thế giới cá nhân (World Championship). Bên cạnh đó, bộ đôi Trần Quyết Chiến và Bao Phương Vinh cũng từng giúp đội Việt Nam vô địch giải đồng đội thế giới vào năm 2024.
